فقدان بانک اطلاعاتی در حوزه خدمات فنی و مهندسی؛ عامل برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌سازی‌های ناصحیح است

رئیس کمیسیون صادرات خدمات فنی، مهندسی و عمران اتاق بازرگانی خراسان رضوی گفت:  فقدان آمارهای متقن و بررسی‌های جامع در حوزه خدمات فنی و مهندسی باعث شده تا هم جامعه هدف این بخش برای احصای نیازها، مطالبه‌گری و اخذ مشارکت تعیین نشود و هم نتوان بر آمارهای مستدلی در این بخش تکیه نمود. در مجموع این خلاء‌ها، به محاسبات غلط، برنامه‌ریزی‌های ناقص و تصمیم‌سازی‌های ناصحیح منجر می‌شود.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی؛ «محسن خندان دل»، در یکی دیگر از سلسله نشست های این کمیسیون، اظهار کرد: این مشکل و تهیه یک بانک اطلاعاتی به منظور رفع خلاء های موجود، از نخستین تصمیمات این کمیسیون در دوره جاری بود اما روند کار به کندی پیش می رود و به نظر می رسد در مسیر تحقق این تصمیم، موانعی وجود دارد.

وی ادامه داد: اکثر شرکت های خدمات فنی و مهندسی نگران آن هستند که ارائه اطلاعات شان منجر به افزایش مالیات و جریمه های سازمان تامین اجتماعی شود؛ به همین دلیل تمایلی به همکاری در تهیه این بانک اطلاعاتی نیستند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود، به دستورکارهای این جلسه اشاره و بیان کرد: سازمان همیاری شهرداری های خراسان رضوی، برای ایجاد غرفه ای در مرز دوغارون درخواست همکاری داشته و در واقع این سازمان در صدد است تا در کنار بازارچه، محیطی را با همکاری شرکت های مهندسی استان ایجاد کند و این غرفه ها را به فعالان حوزه های مرتبط اجاره دهد.

خندان دل افزود: به واسطه قرابت و نزدیکی این غرفه ها به بازارچه می توان این محدوده را به بخش خصوصی اجاره داد. ایجاد این فضا و رونق بخشی به ظرفیت های آن، نیاز به سرمایه گذاری 5 الی 7 میلیارد تومانی دارد.

وی خاطرنشان کرد: هم اکنون در دوغارون 32 غرفه وجود دارد که معمولا تعداد متقاضیان این غرفه ها بسیار بیشتر از خود آن‌ها است. به همین دلیل سازمان همیاری شهرداری های خراسان رضوی به این نتیجه رسیده که در پاسخ به نیازهای موجود، در این منطقه غرفه هایی را ایجاد کند. ما در صدد هستیم که تا حوزه سرمایه گذاری بخش مهندسی اطلاع رسانی لازم را در این خصوص داشته باشیم، لذا فعالان این حوزه باید پیشنهادات و نظرات خود را در این خصوص به ما اعلام کنند.

رئیس کمیسیون صادرات خدمات فنی، مهندسی و عمران اتاق بازرگانی مشهد تصریح کرد: این کمیسیون موظف است تا پروپوزال جامعی را تهیه و نقطه نظرات مدیران اجرایی بازارچه و سازمان همیاری را اخذ کرده و آن نسخه را برای تمام اعضای خود ارسال کند و به موازات آن تلاش می کند تور بازدیدی از منطقه را نیز برای فعالان حوزه خدمات فنی و مهندسی فراهم کند و اظهارات دوستان نیز را در این رابطه اخذ کنیم.

خندان دل خواستار اخذ نظرات اعضا در باب تشکیل کمیسیون خدمات فنی و مهندسی نظام مهندسی نیز شد.

*تمام کمیسیون های خدمات فنی و مهندسی باید تحت نظارت کمیسیون اتاق قرار گیرند.

در ادامه محمد علی امیر فخریان، رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی به ایراد سخن پرداخت و گفت: بعضی اقدامات در خصوص صادرات خدمات فنی و مهندسی انجام گرفته که از جمله این موارد می توان به برگزاری نشست با سفرای کشورهای مختلف اشاره کرد. لذا اگر هم افزایی لازم میان بخش خصوصی و دولتی وجود داشته باشد، قطعا سرعت پیگیری و نتیجه گیری افزایش خواهد یافت؛ بنابراین توصیه می شود در جلسات این چنینی از دستگاه های ذی ربط مرتبط نیز دعوت به عمل آید.

وی عنوان کرد: آنچه که مسلم است عدم وجود اطلاعات صحیح در خصوص خدمات فنی و مهندسی است و این مسئله سبب می شود ما در زمینه تصمیم گیری برای خدمات فنی و مهندسی با مشکل مواجه شویم. در واقع علی رغم پیگیری برای جمع آوری اطلاعات لازم در این خصوص به نتیجه لازم دست نیافتیم. این در حالی است که تصمیم گیری صحیح مستلزم داشتن اطلاعات صحیح است.

امیر فخریان در خصوص تشکیل غرفه عرضه محصولات در مرز دوغارون یادآور شد: ایجاد غرفه برای عرضه محصولات دقیقا ساختار بازارچه را دارد اما وضعیت بهتری از لحاظ ورودی، خروجی و شکل انبار تعریف شده است، در واقع ایجاد غرفه ها در منطقه دوغارون می تواند بازارچه را به سمت اهداف ما که همان توسعه تجارت است، یاری کند. بازارچه مرزی جذابیت های لازم را برای فعالیت دارد، به طور مثال فعالان اقتصادی در بازارچه مرزی بدون اینکه ثبت سفارشی انجام دهند، با ثبت آماری که توسط همکاران انجام می شود می توانند نسبت به واردات اقدام کنند اما فعالان اقتصادی در منطقه ویژه برای واردات باید ثبت سفارش انجام دهند.

رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با بیان اینکه فعالان حوزه خدمات فنی و مهندسی طیف بسیار گسترده ای را تشکیل می دهند که گاها در اطلاع رسانی به آن ها، نتایج دلخواه را کسب نمی کنیم، خاطرنشان کرد: در واقع بایستی تمام کمیسیون ها از طریق شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی و تحت نظارت کمیسیون خدمات فنی، مهندسی و عمران اتاق باشند تا در صورت بروز هر گونه مشکلی برای فعالان این حوزه، مشکلات احتمالی به کمیسیون مربوطه ارجاع داده شود و خروجی نهایی از طریق کمیسیون خدمات فنی، مهندسی و عمران اعلام گردد. تنها در این صورت است که می توان نتایج بهتری را حاصل کرد.

*عدم وجود مشوق برای شرکت های خدمات فنی و مهندسی، مانع از تهیه بانک اطلاعاتی است.

در بخش دیگری از این نشست محسن پورقاسمی، دبیر اتحادیه صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی خراسان رضوی با بیان اینکه در روند جمع آوری اطلاعات شرکت های خدمات فنی و مهندسی با چالش عدم اظهار شرکت ها مواجه هستیم، اظهار کرد: در واقع اکثر شرکت های خدمات فنی و مهندسی در حال اجرای پروژه هستند اما زمانی که با مشکل مواجه می شوند به سراغ تشکل ها و اتاق بازرگانی برای حل مشکل خود می روند.

وی ادامه داد: مسئله اصلی چگونگی ملزم کردن شرکت های خدمات فنی و مهندسی به  ارائه اطلاعاتشان است، لذا پیشنهاد می شود تا این مهم را با همکاری وزارت صمت پیگیری و مدیریت شود و در واقع با ایجاد سامانه ای، این الزام برای شرکت ها به وجود آید. بنابراین تا زمانی که هیچ گونه مشوقی برای شرکت های خدمات فنی و مهندسی وجود نداشته باشد، این شرکت ها رغبتی به ارائه اطلاعات و آمار خود ندارند.

*تشکیل کمیسیون صدور خدمات فنی و مهندسی، نوعی موازی کاری است.

در ادامه این جلسه محمود پژوم، رئیس هیات مدیره انجمن انبوه سازان خراسان رضوی در سخنانی اظهار کرد: ریاست هیات مدیره انجمن صنفی _ کارفرمایی استان تهران را عهده دار هستند، چندی پیش نامه ای را به چندین وزارتخانه  و سازمان های مرتبط با صدور خدمات فنی و مهندسی ارسال کرد و در آن پیشنهاداتی را در این حوزه مطرح نمود که از جمله این پیشنهادات می توان به احصاء توانمندی های بخش دولتی و خصوصی در حوزه صدور خدمات فنی و مهندسی، ضرورت ایجاد شورای سیاستگذاری و هماهنگی در صادرات خدمات فنی و مهندسی کشور، تدوین اساسنامه برای شورای پیشنهادی ، اخذ نظرات اعضا در خصوص موارد ذی ربط و… اشاره کرد. لذا اگر پیشنهادی در رابطه با مشکلات و مسائل حوزه خدمات فنی و مهندسی وجود دارد می توان آن را از همین مرجع و پیرو همین پیشنهادات به تهران منعکس و پیگیری کرد.

وی ادامه داد: تشکل ها و کمیسیون های مختلفی در حوزه خدمات فنی و مهندسی وجود دارند که بعضا اقداماتشان موازی کاری است. این مسئله باعث تداخل در تصمیم گیری ها می شود و لذا تشکیل کمیسیون صدور خدمات فنی و مهندسی ذیل سازمان نظام مهندسی، نمی تواند توفیقات مضائفی را منجر شود. به همین استناد پیشنهاد ترکیب این ساختار را با کمیسیون موجود در اتاق بازرگانی داریم.

در بخش دیگری از این نشست مهدی منوچهری، دبیر انجمن شرکت‌های ساختمانی و تاسیساتی خراسان رضوی تریبون را در اختیار گرفت و عنوان کرد: پایه کمیسیون صدور خدمات فنی و مهندسی در سازمان نظام مهندسی گذاشته و سپس وارد اتاق بازرگانی شد، لذا تشکیل این ساختلر مذکور در سازمان نظام مهندسی یک ضرورت است و اذعان دارید که استان خراسان رضوی دارای مهندسین زیادی است، همچنین 1700 شرکت رتبه شده در حوزه ساختمان وجود دارند. تمامی این موارد حاکی از آن است که در این حوزه بایسد از پتانسیل های بسیار قوی برخوردار باشیم و این موارد می تواند علاوه بر ارز آوری خوب برای منطقه، اشتغال خوبی را نیز ایجاد کند.

آزاده مافی، رئیس هیات مدیره انجمن مهندسان مشاور خراسان رضوی در همین رابطه متذکر شد: استان خراسان رضوی از پتانسیل بسیار بالای شرکت های مشاور برخوردار است و تنها مشکل عدم وجود بانک های اطلاعاتی است که اگر ارتباط خوبی میان کمیسیون اتاق بازرگانی و شرکت های خدمات فنی و مهندسی ایجاد شود، می توان به نتایج خوبی در این رابطه دست یافت اما متاسفانه تاکنون در این حوزه توفیقی حاصل نشده است.

وی ادامه داد: جوانان توانمند بسیاری در کشور ما تشنه مهاجرت هستند، اتاق بازرگانی می تواند تاییدیه هایی را که مهندسین برای فعالیت در خارج کشور نیاز دارند را فراهم کند تا علاوه بر یادگیری الفبای کار در خارج، بستری مهیا شود تا جوانان تمایلی به مهاجرت نداشته باشند بلکه صرفا با مهارت های فعالیت در خارج از کشور و استانداردهای آن آشنا شوند و ارتباطشان را با داخل قطع نکنند.

در بخش دیگری از این نشست حمیدرضا وفادار، نماینده سازمان همیاری شهرداری های خراسان رضوی اظهار کرد: این سازمان همیاری شهرداری های استان درصدد است تا یک زمین 250 هکتاری در مرز تایباد –دوغارون را به منظور طراحی، ساخت و اجرا پروژه های توسعه ای اختصاص دهد و به همین منظور 200 قطعه را در این زمین برای طرح های مختلف در نظر گرفتیم که یک قطعه 2 هزار متری از آن برای ایجاد غرفه‌هایی جهت شرکت های مختلف تخصیص یافته است. در تلاشیم از توانمندی های شرکت های خدمات فنی و مهندسی برای طراحی و ساخت این غرفه ها استفاده کنیم. این مهم با سرمایه گذاری سازمان همیاری و شرکت ها محقق خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: خط انتقال سوخت به افغانستان از دیگر پروژه هایی است که در دستور کار قرار دارد و هزینه اجرای این پروژه 52 میلیارد تومان برآورد شده می شود. طرح ترانشیب و ساخت سایت گاز ال پی جی از دیگر طرح های این منطقه است که مورد تاکید استاندار خراسان رضوی قرار دارد و در اولویت تکمیل و بهره برداری می باشد.

وفادار تصریح کرد: هدف از ایجاد غرفه های مذکور، آن است که تجار افغانستانی بتوانند از محصولات ایرانی بازدید کنند و در این غرفه ها عرضه مستقیم صورت بگیرد. در واقع این غرفه ها علاوه بر کاربری نمایشگاهی، از کاربری عرضه نیز برخوردار خواهند بود.

*منطقه دوغارون با تمام مرزهای شرق کشور تفاوت اساسی دارد.

در ادامه هادی حقیقی، مدیر بازارچه های مرزی خراسان رضوی به ایراد سخن پرداخت و اظهار کرد: منطقه دوغارون ماهیتا یک مرز قدیمی میان جمهوری اسلامی ایران و افغانستان است و این منطقه طی سالیان متمادی محدود به زمین هایی بوده و مبادلات بازرگانی در همین فضای اندک انجام می گیرد. البته در خصوص ساخت و سازها محدودیت هایی در نقطه صفر مرزی داریم.

وی متذکر شد: در حال حاضر الگوی توسعه ای که در منطقه دوغارون مطرح است، براساس نقشه ای پیش می رود که قسمت های اختلافی را به وزارت امور خارجه واگذار می کند تا با دیپلماسی خاص خود مشکل طرح های توسعه ای را حل و فصل کنند.

حقیقی ادامه داد: اگر بستری برای بازدید فعالان حوزه خدمات فنی و مهندسی از منطقه دوغارون فراهم شود، می توان به نتایج بهتری دست یافت.

مدیر بازارچه های مرزی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: منطقه دوغارون با تمام مرزهای شرق کشور با افغانستان و پاکستان تفاوت اساسی دارد. از شهرستان تایباد تا نقطه صفر مرزی 15 الی 20 کیلومتر راه است و از نقطه صفر مرزی تا مرکز هرات نیز یک ساعت و نیم فاصله است. به بیان دیگر دسترسی آسان به مرز یکی از مزیت های خاص این مرز است. علاوه بر این منطقه غرب افغانستان به مرکزیت هرات یکی از مراکز مهم جمعیتی افغانستان به شمار می آید که تجمع سرمایه گذاران و بازرگانان کشور افغانستان را دارد.

وی تصریح کرد: فعالان حوزه خدمات فنی و مهندسی باید به دنبال فعالیت های فرامنطقه ای باشد، چرا که بازار جهانی این خدمات بسیار پُررونق است.

حقیقی خاطرنشان کرد: مقرر است ششمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی ایران و افغانستان ابتدای دی ماه در این کشور همسایه برگزار شود، در این خصوص اگر فعالان حوزه خدمات فنی و مهندسی نکاتی دارند می توانند منعکس کنند. زمینه عقد بعضی تفاهم نامه ها برای توسعه همکاری های مشترک نیز وجود دارد. آمادگی داریم تا پیش نویس این بحث را تهیه کنیم.

سید علیرضا برکاتی، مدیر پروژه مجتمع انرژی دوغارون سازمان همیاری شهرداری های خراسان رضوی اظهار کرد: در سوله ای به مساحت 2 هزار متر مربع به دنبال ایجاد 50  غرفه 40 متری هستیم و برای هر غرفه نیز 500 متر مربع سکوی بارانداز در نظر گرفته شده است.

وی ادامه داد: این پروژه مقرر شده است در  زمینی به مساحت 4.5هکتاری اجرا شود و هزینه این پروژه 12 میلیارد و 250 میلیون تومان برآورد شده است.

*هدف از تشکیل کمیسیون صدور خدمات فنی و مهندسی رفع تکلیف و ایجاد ساختار قانونی نیست.

در ادامه سورنا صراف زاده، عضو سازمان نظام مهندسی خراسان رضوی پشت تریبون قرار گرفت و اظهار کرد: ریاست سازمان نظام مهندسی و دیگر اعضای هیات مدیره بر این باورند که بحث کمیسیون صدور خدمات فنی و مهندسی مجددا در سازمان نظام مهندسی احیا شود؛ البته ناگفته نماند این کمیسیون باید چابک و کارآمد باشد. در واقع ساختار سازمانی اقتضا می کند تا این کمیسیون تشکیل شود و در آن مسائل مهم فعالان این حوزه پیگیری گردد. علاوه بر این نیازمند همکاری نمایندگی وزارت امور خارجه برای شناسایی بازارهای هدف و احصاء اطلاعات آن ها هستیم.

وی خاطرنشان کرد: هدف از تشکیل این کمیسیون رفع تکلیف و ایجاد صرفا یک ساختار قانونی نیست، بر همین اساس از اعضای کمیسیون تقاضا داریم تا نظرات خود را در این حوزه با ما در میان بگذارند.